بیژن مرتضوی(Bijan Mortazavi)

بیژن مرتضوی (زادهٔ ۲۵ آبان ۱۳۳۶ در ساری) موسیقی‌دان، آهنگساز، تنظیم‌کننده، نوازندهٔ ویولن و خوانندهٔ اهل ایران است. سبک آثار بی‌کلام او، ترکیبی از موسیقی سنتی ایرانی و موسیقی پاپ است. با وجود آن‌که آلبوم‌های او حق انتشار در ایران ندارند، قطعات بی‌کلام او بارها از سازمان صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران پخش شده‌است.

زندگی هنری

بیژن مرتضوی در ۲۵ آبان ۱۳۳۶ در ساری زاده شد. او نواختن ویولن را از سن سه‌سالگی آغاز نمود و در تهران زیر نظر استادان ویولن از جمله پرویز یاحقی به یادگیری این ساز پرداخت و تکنیک‌های ویژه‌ای چون بداهه‌پردازی (و بداهه‌نوازی) ارکستراسیون، ترتیب و تنظیم، گام ربع پرده و غیره را آموخت. در سن هفت‌سالگی او با استعداد یادگیری نواختن پیانو، گیتار سازهای کوبه‌ای و سازهای زهی موسیقی سنتی مانند عود، تار و سنتور را فرا گرفت. در یازده‌سالگی توانست مقام نخست مسابقه کشوری موسیقی دانش آموزان در ایران را کسب کند. او چهارده‌سال داشت که یک گروه ارکستر ۳۲ نفری تشکیل داد و ساخته‌های خود را در اردوی تابستانی «رامسر» اجرا کرد.

او بعد از اتمام دبیرستان به انگلستان رفت. در آنجا تحصیلات دانشگاهی خود را در رشته مهندسی و نقشه‌کشی شهری ادامه داد. همچنین اجرای موسیقی و یادگیری ویولن را دنبال کرد.

در سال ۱۹۷۹ به ایالات متحده آمریکا مهاجرت کرد و به تحصیل در رشته موسیقی در دانشگاه ایالت تگزاس ادامه داد. سپس در سال ۱۹۸۵ ساکن کالیفرنیا شد و اولین آلبوم خود را عرضه کرد.

مشخصه‌ای که او را از نوازندگان دیگر متمایز می‌کند توانایی او در نواختن همه سازهای به کار رفته در آثارش به‌جز سازهای بادی برنجی است. تور داخلی و بین‌المللی که از سال ۱۹۹۰ آغاز شد برای او مخاطبان فراوانی در سرتاسر جهان فراهم کرد. او به عنوان اولین هنرمند ایرانی که تحت حمایت شرکت‌های "Nederlander Productions" "Jeep Eagle" "New Dodge" "Chrysler" می‌باشد شناخته شده و مورد توجه است. در سوم ژوئیه ۱۹۹۴ بیژن مرتضوی اولین هنرمند ایرانی بود که در "گریک تیتر" به اجرای برنامه پرداخت. یکی از قطعاتی که او در این کنسرت اجرا کرد "حماسه"(Epic) نام داشت که در یازده‌سالگی ساخته بود. وی در سال ۲۰۱۷ از دانشگاه سولنت در ساوت همپتون دکترای موزیک دریافت کرد. هدف او، معرفی و توسعه موسیقی معاصر خاورمیانه به‌صورت آکادمیک (رشته تحصیلی) در دانشگاه‌های کشورهای غربی است.

ابتلا به کرونا

همسر بیژن مرتضوی اعلام کرد که او به علت ابتلا به کرونا در بیمارستان بستری شده و با افت اکسیژن خونش به بخش مراقبت‌های ویژه انتقال یافته‌است. پس از بهبود نسبی وضع جسمانی مرتضوی او را به بخش عمومی انتقال دادند و همسرش حال او را رضایت‌بخش اعلام کرد.

فوت همسر

ستاره سعیدی همسر و مدیر برنامه‌های بیژن مرتضوی، پس از قرار گرفتن تحت عمل جراحی مغز در ترکیه به کما رفته بود و پس از گذشت چند روز در دهم شهریور ۱۴۰۲ درگذشت.

هنرمندان زیادی از جمله ابی، معین، لیلا فروهر و… با انتشار پیغام‌هایی در اینستاگرام درگذشت همسر بیژن مرتضوی را به وی تسلیت گفتند.

آثار

بیژن مرتضوی با هنرمندانی مثل معین، هایده، ستار، لیلا فروهر، اندی، مازیار فلاحی و انوشیروان روحانی همکاری کرده‌است.

آلبوم‌ها

بیژن مرتضوی ۱

بیژن ۱ اولین آلبوم بیژن مرتضوی بود که در سال ۱۹۹۰ (۱۳۶۸) توسط کلتکس رکوردز منتشر شد. ترانه معروف «عاشقی چیه» در این آلبوم پخش شد.

بیژن مرتضوی ۲

دومین آلبوم رسمی بیژن مرتضوی، بیژن ۲ بود که توسط کلتکس رکوردز در سال ۱۳۷۰ منتشر شد. این آلبوم حاصل همکاری با حسن شماعی‌زاده، صادق نوجوکی و… بود.

بیژن مرتضوی ۳ (بی‌کلام و باکلام)

سومین آلبوم رسمی بیژن مرتضوی که در سال ۱۳۷۳ توسط کلتکس رکوردز منتشر شد. بیژن در این آلبوم با ترانه‌سرایانی همچون بیژن سمندر، مسعود فردمنش، هما میرافشار و… همکاری داشت.

کنسرت گریک تئاتر

آلبومی زنده از بیژن مرتضوی که شامل قطعات اجراشده در کنسرت گریک تئاتر مثل حماسه و رقص آتش (Dance Of Fire) بود.

آتش روی یخ (بی‌کلام و با کلام)

چهارمین آلبوم رسمی بیژن مرتضوی در سال ۱۳۷۵ منتشر شد که ناشر این آلبوم کلتکس رکوردز است. وی در این آلبوم با مینا جلالی، اردلان سرفراز و همایون هوشیارنژاد همکاری کرد.

بوی خوش عشق

پنجمین آلبوم رسمی بیژن مرتضوی که در سال ۱۳۷۷ توسط آونگ موزیک انتشار یافته که اکثر قطعات آن بی‌کلام بود.

آواز خاموش

آواز خاموش ششمین آلبوم رسمی بیژن مرتضوی می‌باشد که در سال ۱۳۷۹ از آونگ موزیک منتشر شد.

یه قطره دریا

هفتمین آلبوم رسمی بیژن مرتضوی است از آونگ موزیک در سال ۱۳۸۲ منتشر شد که ۶ موزیک ویدیو دارد.

به‌من چه

به‌من چه هشتمین آلبوم رسمی بیژن مرتضوی که در سال ۱۳۸۵ توسط شرکت ترانه منتشر شد که تمامی اشعار آن از ایرج جنتی عطایی و آهنگ‌ها از بیژن مرتضوی است.

موسیقی و من

نهمین آلبوم بیژن مرتضوی در سال ۱۳۸۹ توسط کلتکس رکوردز منتشر شد. آهنگ‌های «نور و بوسه» و «موسیقی و من» قبلاً به‌عنوان تک‌آهنگ و نماهنگ منتشر شد.

پرواز ققنوس

دهمین آلبوم بیژن مرتضوی که به‌عنوان آلبوم کوتاه در سال ۱۴۰۰ منتشر شد. این آلبوم ۴ ترانه دارد:

1. زاگرس (۶:۲۵)
2. کوچه لره (۴:۵۵)
3. بیشه (۸:۰۱)
4. بابا کرم (۴:۱۸)

کمپ رپ (ویولن رپ)

آلبوم بیژن مرتضوی که به همراه تیم قدر و مازیار فلاحی نواخته که این آلبوم نیز حاوی قطعات بی‌کلام و باکلام می‌باشد.

آلبوم‌ها

ترانه‌شناسی

آهنگسازی و تنظیم برای دیگران

مسابقه و برنامه

صدای برتر، چندشنبه با سینا در ام‌بی‌سی پرشیا و من‌وتو

منابع

• «بیژن مرتضوی: می‌کوشم همگام با نسل جوان پیش بروم». Javanan Magazine. بایگانی‌شده از اصلی در ۸ نوامبر ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۷ نوامبر ۲۰۱۹.

پیوند به بیرون

• تک‌نوازی بیژن مرتضوی در کنسرت هایده و ستار، لس‌آنجلس، ۱۹۸۹ (ویدئو)
• کیهان لندن - گپ و گفتی با بیژن مرتضوی