جمیله شیخی (۹ اردیبهشت ۱۳۰۹ – ۲ خرداد ۱۳۸۰) بازیگر ایرانی بود. او دکترای افتخاری تئاتر داشت. وی مادر آتیلا پسیانی بود.

زندگی

جمیله شیخی ۹ اردیبهشتِ ۱۳۰۹ در زنجان متولد شد. پدرش جهانگیر نام داشت. از کودکی به تشویق پدر و مادرش که خانواده‌ای فرهنگ دوست بودند، در نمایش‌های مدرسه بازی می‌کرد و در دبیرستان به شرکت در جلسات انجمن ادبی و اجرای نمایش می‌پرداخت. او در ابتدا از شاگردان کلاس آواز فاخره صبا بود که سپس صبا وی را به شاهین سرکیسیان معرفی می‌کند و سپس نزد استادان دیگر تئاتر به آموختن و تمرین تئاتر مشغول شد و اوّلین فعالیت حرفه‌ای خود را در سال ۱۳۳۶ با نمایش پدر آغاز کرد تا اینکه به استخدام رسمی «اداره تئاتر» درآمد.
در اداره تئاتر با کمک افرادی چون حمید سمندریان، محمدعلی کشاورز، عزت‌الله انتظامی و جعفر والی رامین حاج عظیمی گروه جدید تئاتر را تأسیس کرد و فعالیت مستمر این گروه باعث آشتی دوباره مردم با تئاتر شد. در سال ۱۳۳۹ با تله تئاتر خودکشی به کارگردانیِ علی نصیریان وارد قاب تلویزیون ملی شد و در سال ۱۳۴۳ به عنوان کارگردان، نمایش قلب سرگشته را برای تلویزیون ساخت.

جمیله شیخی در سال ۱۳۴۵ برای بار دوم با مهدی قریشی معاون دانشکده هنرهای دراماتیک ازدواج کرد، ثمرهٔ این ازدواج دختری به نام آتوسا قریشی است که خواهر ناتنی آتیلا پسیانی است.

شیخی در سال ۱۳۵۴ با فیلم خانه خراب نصرت کریمی وارد سینما شد.

او همزمان با کار در تلویزیون در تئاترهای مختلف نیز برنامه اجرا کرد و با کارگردان‌هایی چون حمید سمندریان، علی نصیریان، عزت‌الله انتظامی، داوود رشیدی، رکن‌الدین خسروی، عباس مغفوریان و جعفر والی همکاری کرد.

در سال ۱۳۶۱ با فیلم قرنطینه به عرصه بازیگری بازگشت و با سریال طنز آوران سال ۱۳۶۴ در قاب تلویزیون ظاهر شد اما تئاتر را فراموش نکرد و آن را ادامه می‌داد.

جمیله شیخی برای بازی در فیلم مسافران به کارگردانی بهرام بیضایی در سال ۱۳۷۰ که به یاد ماندنی‌ترین نقش سینمایی اوست سیمرغ بلورین جشنواره فجر را گرفت.

همچنین سال ۱۳۷۲ با سریال «پدرسالار» در نقش مولود خواهر ملوک بسیار درخشان ظاهر شد سپس سال ۱۳۷۳ بازیگر مهمان سریال «همسران» بود.

سال ۱۳۷۵ هم برای فیلم «لیلا» به کارگردانی داریوش مهرجویی سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش دوم زن را بدست آورد.

در سال ۱۳۷۹ سریال پس از باران آخرین حضور تلویزیونی او بود و سال ۱۳۸۰ فیلم کاغذ بی خط به کارگردانی ناصر تقوایی آخرین کار سینمایی این بانوی بازیگر بود.

درگذشت

جمیله شیخی در روز چهارشنبه دوم خرداد ۱۳۸۰ در سن ۷۱ سالگی بر اثر سکته قلبی درگذشت و در روز ۶ خرداد ۱۳۸۰ در قطعه هنرمندان بهشت زهرا به خاک سپرده شد.

آثار هنری

سینمایی

تلویزیونی

نمایش‌ها

از جمله نمایش‌هایی که جمیله شیخی در آن‌ها به ایفای نقش پرداخت، می‌توان به «ملاقات با بانوی سالخورده» (حمید سمندریان)، «از پشت شیشه‌ها» (اکبر رادی) و «بن‌بست» (علی نصیریان) اشاره کرد.

جوایز و افتخارات

• برنده سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش اول زن از دهمین دوره جشنواره فیلم فجر، به پاس بازی در فیلم مسافران (۱۳۷۰)
• برنده سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش دوم زن از پانزدهمین جشنواره فیلم فجر، به پاس بازی در فیلم لیلا (۱۳۷۵)

جستارهای وابسته

فهرست به‌خاک‌سپردگان قطعه هنرمندان بهشت زهرا

پانویس

منابع

• فرخ‌زاد، پوران (۱۳۸۱)، کارنمای زنان کارای ایران (از دیروز تا امروز)، تهران: نشر قطره، شابک ۹۶۴-۳۴۱-۱۱۶-۸
• فرهنگ سریالهای تلویزیونی ایران از آغاز تا امروز؛ ماهنامه سینمایی «فیلم»، شماره ۲۴۵، ۱۵ آذر ۱۳۷۸
• جمیله شیخی بازیگر برجسته تئاتر، سینما و تلویزیون درگذشت
• امید، جمال (۱۳۷۷). فرهنگ سینمای ایران. تهران: موسسه انتشارات نگاه. شابک ۹۶۴-۶۱۷۴-۸۹-۲.
• جمیله شیخی: هر کس باید سرجای خودش باشد ایسنا
• جمیله شیخی در بانک جامع اطلاعات سينماى ايران

پیوند به بیرون

• جمیله شیخی در IMDb