عهدیه(Ahdiye)

عَهدیه بدیعی (زادهٔ ۳۰ شهریور ۱۳۲۸) که با نام هنری عَهدیه شناخته می‌شود، از خوانندگان موسیقی اصیل ایرانی است. او از سال ۱۹۷۶ تاکنون به‌همراه خانواده‌اش در مادرید، اسپانیا زندگی می‌کند. عهدیه بدیعی، جزو بهائیان ایرانی است.

زندگی

عَهدیه بدیعی در سال ۱۳۲۸ خورشیدی (۲۵۰۸ شاهنشاهی) در تهران متولد شد. پدرش اهل روستای سهزاب توابع شهرستان سراب بود، از سن پنج شش سالگی در گردهمایی هایِ خانوادگی می‌خواند. سرانجام با تشویق، راهنمایی و پشتکار مادرش در سن ۸ سالگی به رادیو ایران و برنامهٔ کودک راه پیدا کرد. در آن زمان خوانندگان برنامهٔ کودک آهنگ‌های خوانندگان بزرگ‌تر را می‌خواندند ولی اشعار آن‌ها عوض شده و مناسب با حال و هوای بچه‌ها سروده می‌شد.

در حدود ۲۰۰ ترانه برای بچه‌ها خواند. ارکستر برنامهٔ کودک که او را همراهی می‌کرد، از بهترین و هنرمندترین افراد تشکیل شده بود که به‌طور رایگان و صرفاً به‌خاطر عشق به این برنامه همکاری می‌کردند. از جمله سورِن، آهنگساز و هنرمند معروف، که چند ساز مختلف را به خوبی می‌نواخت: ویولن، بانجو، ماندولین، پیانو و آکوردئون. واروژان که معمولاً کنترباس می‌نواخت و در موسیقی پاپ دستی داشت. منوچهر بیگلری که نوازه ترومپت بود. آندرانیک پیانیست و نیکُل الوندی نوازنده جاز به‌شمار می‌آمد.

دختران نیکُل یعنی آلیس و بلّا هم از خوانندگان خوب برنامهٔ کودک بودند و همچنین سیما بینا که قدیمی‌تر از عهدیه بود. مادر عهدیه نه تنها همیشه همراه و راهنمای او بود بلکه اشعار ترانه‌های عهدیه را برای برنامهٔ کودک می‌سرود. رئیس برنامهٔ کودک در آن زمان داوود پیرنیا بود که برنامه‌های کلاسیک گل‌ها نیز به ابتکار و سرپرستی ایشان تهیه می‌شد. داوود پیرنیا از همان موقع به عهدیه می‌گفت که وقتی بزرگ‌تر شد در برنامه‌های گل‌ها خواهد خواند و همین‌طور هم شد یعنی اوّلین برنامهٔ گل‌ها (شاخه گل شمارهٔ ۳۲۸) را در سن ۱۴ سالگی اجرا کرد. از همان سن ۱۳–۱۴ سالگی در برنامهٔ دیگری هم بنام جوانان شروع به خواندن کرد و تقریباً ۳۰ ترانه برای این برنامه خواند.

همزمان با کارهای هنری تحصیلات خود را نیز دنبال می‌کرد. در دورهٔ دانشگاه، در رشتهٔ حسابداری با درجهٔ لیسانس فارغ‌التحصیل شد. در ضمن در کلاس‌های خصوصی موسیقی به فراگیری سُلفژ (نُت خوانی) موفّق شد. معلّم سُلفژ او علی رهبری بود. دانستن نُت و نوشتن و خواندن آن در کار هنری برای او کمک مؤثّری بود.

از کارهای چشم‌گیر او همکاری با سینمای ایران بود که از سنین نوجوانی صدایش با چهره‌های درخشان در فیلم‌های فارسی، از جمله: فروزان، پوری بنایی، آذر شیوا، کتایون، فرانک میرقهّاری، فریبا خاتمی، جمیله، مرجان، شهناز تهرانی، شورانگیز طباطبایی و… همراه می‌شد.

۱۹ ساله بود که به‌عنوان یکی از بهترین خواننده‌های رادیو ایران، در فستیوال بین‌المللی شیراز، بنام جشن هنر شیراز، شرکت کرد. این فستیوال را فرح پهلوی، شهبانوی ایران، برگزار کرده بود که بعضی از هنرمندان نامی دنیا از جمله یهودی منوهین نیز در آن شرکت داشتند. از سوی برنامهٔ گل‌های رادیو ایران عهدیه و عبدالوهّاب شهیدی برگزیده شدند تا در آن فستیوال هنری در شیراز برنامه‌هایی اجرا کنند. برنامه‌های ایرانی در حافظیه و سعدیه که برای این فستیوال مجهز و آماده شده بودند اجرا می‌شدند.

پس از پایان تحصیلات دانشگاهی به مدت ۲ سال در سپاه دانش دختران با درجهٔ افسری به انجام نظام وظیفه پرداخت ولی همزمان با تحصیلات دانشگاهی و دورهٔ سپاهی دانش همچنان فعالیت‌های هنری اش را حتی در همان سال‌ها هم با پشتکار فراوان پیگیری می‌کرد.

برنامه‌های گل‌ها در رادیو ملی ایران که در دستگاه‌های موسیقی کلاسیک ایران که همواره با ارکستر انجام می‌شد و کار سنگینی بود و نیز تولید ترانه‌های مختلف پاپ رادیویی، یا ترانه‌های فیلم‌های فارسی که از همه بیشتر زمان و انرژی و توجه و تمرکز را به خود اختصاص می‌داد.

در سال ۱۳۵۵ دو سال پیش از انقلاب به اسپانیا رفت و کمی پس از آن ازدواج کرد و دارای چهار فرزند (۳ دختر و ۱ پسر) شد. عهدیه از سال ۱۹۷۶ تاکنون، به‌همراه خانواده‌اش در مادرید، اسپانیا به‌سر می‌برد.

به‌گفتهٔ خودش، وی ۵۵ ترانه در دستگ‌های موسیقی ایرانی برای برنامه‌های گل‌ها و نزدیک به ۳۰۰ ترانه در سبک‌های گوناگون برای رادیو ایران اجرا کرد و نیز بیش از ۷۰۰ ترانه برای فیلم‌های فارسی (بستگی به داستان فیلم‌ها) در سبک‌های بسیاری خواند که تا امروز نام عهدیه را برای نسل‌های کنونی همچنان آشنا و زنده نگاه داشته‌اند. عهدیه در دوران فعالیت‌های هنری‌اش هیچ‌گاه در مجلس‌های خصوصی و کاباره‌های تهران برنامه اجرا نکرد.

بیشتر آهنگسازان و ترانه‌سرایان بنام و سرشناس رادیو تلویزیون ملی ایران با عهدیه همکاری داشتند. آهنگسازانی چون جواد معروفی، مهدی خالدی، همایون خرّم، انوشیروان روحانی، عطاءالله خرّم، حسن یوسف‌زمانی، حسین واثقی، جواد لشکری، منوچهر لشگری، حسین صمدی، اکبر محسنی، امیر پازوکی، فرهاد فخرالدّینی، عماد رام، گودرزی؛ و از شاعران و ترانه‌سرایان: رهی مُعیّری، سیمین بهبهانی، بیژن ترّقی، هما میرافشار، رحیم معینی کرمانشاهی، ابوالقاسم حالت، تورج نگهبان، هدایت‌الله نیرسینا، رضا شمسا، محمدعلی شیرازی، مسعود هوشمند، کریم فکور، سعید دبیری، نظام فاطمی، بهادر یگانه، جعفر پورهاشمی، منوچهر معین‌افشار، لعبت والا، امان منطقی را می‌توان نام برد.

کنسرت‌هایی از طرف رادیو ایران در کشورهای گوناگون برگزار می‌شد که عهدیه نیز بارها در آن‌ها به هنرنمایی پرداخت به‌ویژه در کشورهایی که بسیاری از دانشجویان ایرانی را پذیرا بودند مانند ایالات متحده آمریکا و کشورهای اروپایی، لبنان و افغانستان.

از ترانه‌های ماندگار و خاطره‌انگیز عهدیه:

عاشق شدم من، فرشته‌ها، همچون گذشته‌ها، خاطرخواه، اوستا کریم، عشقی که زندگیمه، بیا بیا، نور خدا، کیمیای محبت، ایران، امروز و فردا، شهزادهٔ رؤیاها، کولی، مرا رها کن، قر تو کمرم فراوونه، خونهٔ خاله، چشم چرون، شوهر شوهر، بی‌تو هرگز، دامن کوه بلند، سرنوشت، الحذر، … و بسیاری ترانه‌های دیگر که هنوز بر صفحه‌های گرامافون و نوارهای کاست در خانه‌های مردم و نیز وبسایت‌های اینترنتی طنین افکن‌اند و خواستگاران فراوانی دارند.

آلبوم‌ها

آقا خوشگله

با من از عشق بگو

بی تو می‌میرم

چراغ بندر

قسم

اوستا کریم

قاصدک

حیرون

لیلا

شیرین لب یار

تک خال

از ایران می‌گویم

آهنگ‌شناسی در فیلم‌ها

جستارهای وابسته

• بهائیان ایرانی

پانویس

منابع

• عهدیه در سوره‌سینما
• اللهیاری، احمد (۱۳۸۷) بهائیان در عصر پهلوی، نیمه پنهان ج ۳۱، شرکت انتشارات کیهان، شابک ۹۷۸–۹۶۴–۴۵۸–۲۲۲–۶
• روز آفتابه، شب مهتاب-عهدیه
• رادیو فردا

پیوند به بیرون

• موزیک ویدئوی میخوامش بی‌نهایت در برنامه رنگارنگ در یوتیوب
• ترانه «شهزاده رؤیا» ساخته همایون خرم از فیلم «دالاهو» (با صدای عهدیه، رقص فروزان)
• شنیدن موسیقی عهدیه
• عهدیه با حضور محمدعلی شیرازی غافلگیر شد محمد ضرغامی ۲۶/فروردین/۱۳۹۹